Voor veel koren vormen de onderwerpen ledenwerving, vergrijzing, financiën en het vinden van goede bestuurders soms lastige uitdagingen. En het maken van goede keuzes en inzetten van veranderingen om je vereniging toekomstbestendig te maken is vaak geen sinecure.
Het LKCA heeft 10 verenigingen geïnterviewd die met succes een veranderingsproces zijn doorgegaan; bij de één was dat ingrijpender dan bij de ander maar alle hebben ze hun koers gewijzigd en voelen zich anno 2019 beter toegerust op de toekomst.
In de publicatie worden ook 3 koren genoemd: Koorbazen, Kamerkoor Jip en La Bonne Esperance; ook de voorbeelden van Muziekplein Neer en de Zuilense fanfare zijn interessant en herkenbaar voor koorverenigingen.
De publicatie Vereniging in Verandering biedt tips voor een goede aanpak, signaleert verschuivingen in de manier van organiseren en besturen en biedt stof tot nadenken. Veel leesplezier en inspiratie!
Auteur: Peter Siebesma Uitgever: Christofoor Prijs: 18.50 euro Meer informatie
Volgens de uitgever: “Koorwerk in uitvoering gaat over de avontuurlijke reis van partituur naar koorconcert. Het boek beschrijft de grote diversiteit in de koorwereld en laat de kwaliteit van koorzang zien. Het gaat over het zingen, maar ook over wat er tussen de koorleden gebeurt, en tussen de mens en de muziek. Dat alles heeft invloed op het welbevinden en de gezondheid van de zanger. Het boek is geschreven voor koorleden, dirigenten en andere geïnteresseerden. Het biedt de mogelijkheid om de eigen koorroutes te evalueren en de eigen zangambities en doelstellingen beter in kaart te brengen.”
Mening na het lezen: Zes muzikale routes, en dus werd mijn nieuwsgierigheid direct getrokken naar die zevende. Wat mij betreft de meest interessante en meest pure. De route waar alle emoties samenkomen. De enige route waar geen analyse op los te laten is omdat ze per definitie altijd anders is. Wat mij betreft daarom ook de meest fascinerende route omdat het de lerende parallel weerspiegelt van samenwerkende mensen.
Neemt niet weg dat de korte en bondige praktische beschrijving van de zes technisch beschreven routes een prettig leesbare handleiding vormen voor de reis die iedereen moet afleggen als je muzikale ontwikkeling door wil maken. Uitermate toegankelijk geschreven en daardoor voor iedere betrokkene in die enorme Nederlandse koorwereld leesbaar. De getallen in het eerste hoofdstuk zijn riskant, aangezien er diverse benaderingen zijn. Europees onderzoek uit 2015 heeft het zelfs over 1,7 miljoen actieve koorzangers in Nederland, maar desondanks zijn ook de genoemde getallen al zeer tot de verbeelding sprekend.
Terug naar die intrigerende zevende route. Ontdaan van de technische benadering resteert kort en bondig de schitterende onvoorspelbaarheid van menselijke interactie. Samen zingen is samenwerken. Spatiëring is bij deze uitspraak essentieel, want juist de samentrekking van het laatste woord zorgt dat als we het samen werken overstijgen: we plezier beginnen te maken. En dan begint de essentie van muziek.
Een interessante publicatie voor wie meer wil weten over de verschillende vormen van interactie binnen de koorprocessen.
Ook geïnteresseerd in een gepubliceerde recensie door Stichting Amateurkoor? Hier vindje meer info over de mogelijkheden!
Maar liefst vier regionale projectkoren uit Arnhem/Nijmegen, Friesland, Kop Noord-Holland en Het Gooi werken samen in de Duivelse volksopera “FAUST”. De productie van GO! Opera is een innovatie-project om amateurkoorzangers ook volwaardige stemscholing te kunnen bieden in de toenemende populariteit van projectkoren.
Op zondag 3 juli bijten ze gezamenlijk het spits af met de semi-concertante uitvoering in de beroemde Grote Kerk van Naarden. Op 11 september volgt een tweede uitvoering in het Friese Workum.
GO! Opera is een initiatief van Stichting Amateurkoor, een organisatie die zich sinds 2009 inzet om amateurkoorzangers op een snel veranderende toekomst voor te bereiden. De stichting richt zich daarbij vooral op lokale- en regionale samenwerkingsverbanden, waardoor amateurkoren met minder financiële middelen veel meer kunnen bereiken. Met GO! Opera wil Stichting Amateurkoor projectkoren in verschillende regio’s met elkaar verbinden, om zo in de toekomst grootschalige koorproducties op regionaal niveau financieel, logistiek en qua bezetting mogelijk te houden.
1,7 miljoen koorzangers in Nederland Zingen in een koor is in Nederland een razendpopulaire activiteit. Europees onderzoek van de European Choral Association en Europa Cantat toont aan dat Nederland zelfs een van de grootste koorculturen in Europa heeft. Maar liefst 1,7 miljoen Nederlanders zingt in een georganiseerd verband in koren. Daarmee is samenzingen een van de populairste vrijetijds-activiteiten in Nederland, zelfs ruim boven voetbal, met ‘slechts’ 1,2 miljoen actieve spelers.
Toch dreigt er langs de zijlijn een onverwacht gevaar voor de koorcultuur te ontstaan: in de huidige maatschappij staat het verenigingsleven onder druk omdat mensen zich steeds minder willen binden aan de wekelijkse repetitie. Ervaren koorzangers zoeken daarom hun heil steeds vaker in projectkoren. Maar die ervaring hebben ze meestal opgedaan tijdens die wekelijkse repetities, waarin stemscholing een vast onderdeel vormt. Door deze verschuiving ontstaat het risico dat op termijn koorverenigingen hun ledenbestand zien slinken, het gemiddelde ervaringsniveau afneemt en ook projectkoren dus niet meer aan ervaren koorzangers kunnen komen.
Duizelingwekkende getallen, waar binnen de koorwereld te weinig mee gedaan wordt, zeker als je het met de sterk gestructureerde voetbalwereld vergelijkt. In de koorwereld ontbreekt structurele verbinding simpelweg. Een constatering die ik als voorzitter van het Nederlands Koorfestival (NKF) al eerder deed in het overleg met landelijke korenorganisaties op initiatief van ZIMIHC. Een constatering waar ik vanuit mijn verantwoordelijkheden binnen het NKF, Stichting Amateurkoor, GO! Opera en als koordirigent in de komende jaren zéker werk van ga maken.
Opera uit de snelkookpan GO! Opera is een ambitieus proefproject waaraan ruim 100 musici deelnemen om te onderzoeken hoe vocale educatie op verantwoorde wijze in projectvorm toegepast kan worden. Een van de Friese deelnemers omschreef het project onlangs als “Opera uit een snelkookpan met zo’n drie uur zangles per repetitie van drie uur!” De metafoor is goed getroffen, want in slechts 10 regionale repetities en 2 centrale tutti-repetities worden de projectkoren in de eigen regio onder stevige tijdsdruk voorbereid op een complete opera pastiche. Het koor zingt daarbij zo’n 40% van de muziek, een échte hoofdrol voor het koor!
In extreem korte tijd worden de zangers op een verantwoord technisch niveau gekregen door de vernieuwende en zeer intensieve continue vocal coaching onder landelijke supervisie van zangpedagoog Ingrid Stijsiger. Samen met artistiek leider en dirigent Roy Voogd heeft zij een methodiek ontwikkeld waarmee repertoirestudie en zangles gelijk op gaan. Pianisten die ervaren zijn in het begeleiden van opera zorgen voor een stevig muzikaal fundament waardoor zeer effectief gewerkt wordt. Petra Andriessen, gespecialiseerde koorregisseur, laat de opera vervolgens tot leven komen.
Honderden Mattheus Passion per jaar Het blijkt een prachtige vorm voor projectkoren om verantwoord en uiterst effectief vocale techniek te verbeteren binnen projecten met een ambitieus repertoire-programma. Door het unieke blauwdruk-concept kunnen zangers echter ook direct in andere regio’s meezingen, een prikkel waar amateurkoorzangers graag gehoor aan blijken te geven. Op die manier worden ook bezettingsproblemen effectief opgevangen.
Roy Voogd, koordirigent en directeur Stichting Amateurkoor
“Eigenlijk vind ik het heel vreemd dat er nooit eerder aan deze vorm gedacht is. Neem de Mattheus Passion. Ieder jaar wordt een van de langste koorwerken van Bach (!) enkele honderden keren uitgevoerd en door evenzovele koren ingestudeerd. Iedereen zingt daarbij exact dezelfde noten. Dan is het toch een hele logische gedachte dat je daarin de samenwerking opzoekt om elkaar te versterken?” aldus Roy Voogd, initiatiefnemer en artistiek leider van GO! Opera.
Uitwisselingen op landelijk niveau GO! Opera wil met deze werkwijze opera-producties ontwikkelen die in twee jaar tijd door zo’n 14 regionale projectkoren in heel Nederland uitgevoerd kunnen worden. Iedere productie kan zowel (semi-)concertant in kerken of concertzalen worden uitgevoerd als ook volledig geregisseerd op openluchtlokaties of theaters. Per regio wordt hiervoor naar de mogelijkheden gekeken. Beide uitvoeringsvormen worden onderzocht: in 2016 alleen in semi-concertante uitvoering om het verschil te kunnen ervaren met de zeer succesvolle geënsceneerde uitvoering in 2015.
Nieuwe productie Het artistieke team van GO! Opera wordt naast artistiek leider en oprichter Roy Voogd en vocal coach Ingrid Stijsiger gevormd door Vaughan Schlepp en Gilbert den Broeder, beide pianist en operaspecialist. Samen zijn ze bezig om de nieuwe productie voor 2017/2018 te ontwikkelen: QUEEN ARTHUR. Het wordt net als Faust een eigentijdse opera pastiche opgebouwd uit bekend operarepertoire met veel humor, gebaseerd op groot klassiek opera-verhaal. Voor deze nieuwe volksopera van GO! Opera wordt gezocht naar nieuwe regio’s en samenwerkingen met regionale koordirigenten en vocal coaches om de landelijke uitrol mogelijk te maken.
Pilot-opera Faust van GO! Opera werd in 2015 geënsceneerd in de openlucht uitgevoerd, in 2016 wordt een semi-concertant versie getest voor de verdere uitrol.
Goethes “Faust”, een Duivelse volksopera Zo’n honderd zangers uit de huidige vier regionale projectkoren van GO! Opera zetten momenteel de puntjes op de i voor de lopende produtie. In de beroemde Grote Kerk van Naarden en in de prachtige St Gertrudiskerk in Workum zingen zij Faust, een Duivelse Volksopera. Bariton Jan Polak neemt als verteller in de rol van Mefisto het publiek mee in een moderne versie van Goethe’s Faust. Vanuit een weddenschap tussen God en de Duivel met de ziel van Faust als inzet, verleidt Mefisto Faust met roem, rijkdom en eeuwige jeugd. Thema’s die anno 2016 nog akelig actueel zijn, zeker in het moderne jasje van GO!: roem, rijkdom en… plastische chirurgie!
Vier ervaren operasolisten vertolken de personages in het verhaal: Fer Luce, de handlanger van de Duivel, Violetta, de vrouw van Faust, Carmen, de verleiding zelve, en Elsa, de huishoudster die alles ziet gebeuren. Koor en de solisten worden begeleid door het speciale GO! Begeleidingsorkest, samengesteld door orkestleider Vaughan Schlepp uit ervaren professionals die onder meer in de grote nationale orkesten spelen.
Opera pastiche Pastiche is een dankbare kunstvorm waarin bestaande muziek met verschillende bronnen in een nieuwe samenhang gebracht worden. Door deze vorm is GO! Opera in staat om volksopera in optima forma te brengen: één groot feest van herkenning omdat beroemde operamelodieën van Purcell tot Mozart en van Gounoud tot Verdi en Wagner samengebracht worden. Het publiek zal zich maar moeilijk kunnen bedwingen om mee te zingen… Helemaal niets moeilijks aan: Gewoon, Opera. Let’s GO!
Uitvoering: zondag 3 juli om 15.00 uur in de Grote Kerk in Naarden-Vesting en zondag 11 september om 15.00 uur in de St. Gertrudiskerk in Workum. Volwassenen: 17,50 euro. Kinderen t/m 15 jaar : 15 euro. Meer informatie en kaartverkoop via www.GoOpera.nl.
Roy Voogd directeur Stichting Amateurkoor artistiek leider GO! Opera
Vlak na mijn conservatorium-studie zong ik als tenor in een groot, professioneel koor dat onder meer met grote regelmaat de grote werken van Bach op het programma had staan. Een van die uitvoeringen heeft mij een inzicht gegeven dat mijn loopbaan sterk heeft beïnvloed, hoewel ik me dat pas veel later ben gaan realiseren.
“Ware Liefde” – Theo Broeren
We zongen de Matthäus Passion. Op Goede Vrijdag, ministers in de zaal, kortom de lat van verwachtingen lag hoog. We hadden het geluk te mogen zingen met een van de beste orkesten van Nederland. Als koor stonden we op een verhoging en keken recht de zaal in, dus ook volop zichtbaar voor publiek. Ik had uitzicht op de achterste regionen van het orkest. Veel van de uitvoerende musici hoeven in dergelijke werken een groot deel van de tijd niet te zingen of te spelen. Maar er is in die rust-tijd zoveel moois te horen, dat ik me dat nauwelijks bewust was. Tot ik halverwege een van de houtblazers om zag slaan om verder te kunnen lezen in de Voetbal International, dat hij blijkbaar óók op de lessenaar had liggen…
Muziek is een fraai fenomeen dat zich vooral op slechts een van onze vijf zintuigen lijkt te richten. Maar wel een met een opmerkelijk verschil ten opzichte van die andere vier: Zodra je het hoort is de bron onomkeerbaar verdwenen. Onze hersenen interpreteren bij muziek dus altijd een herinnering van een momentum: het is er immers niet meer! Misschien is dat wel een van de redenen waarom muziek ons zo direct kan beroeren. Meer dan alle andere kunsten is muziek in staat om ons de diepste emoties te laten beleven. Een bekende en krachtige illustratie hiervan is de thriller die zijn spanning direct verliest zonder muziek.
Chateau Petrus Onze hersenen interpreteren bij muziek een herinnering. Terug halen voor bevestiging kan dus niet: het geluid is immers weg. En daar komen de omgevingsfactoren om de hoek. Zit ik lekker? Is het koud? Of juist warm? Té warm? Is het muffig, of hangt er juist een aangename geur? Is het licht? Of juist donker? Zit mijn grote liefde naast me? Of een zakenrelatie? Of een volstrekt onbekende, die bovendien een penetrante zweetlucht verspreidt en er smoezelig uitziet? Klopt het beeld met wat ik denk te hebben gehoord? En met het verwachtingspatroon dat ik van te voren had opgebouwd?
Kennis beinvloedt de waarde die je aan een ervaring kan geven. De gemiddelde wijndrinker vind een Chateau Petrus waarschijnlijk “Wel lekker, maar een beetje zwaar”. Maar als je het glas voorzet in een restaurant met enkele michelinsterren en ze vooraf ook nog vertelt dat de fles 3.800 euro kost, dan verandert onmiddellijk de smaakbeleving. Onbewust. Wat je niet weet, staat je interpretatie van de beleving dus ook niet in de weg. Je kunt het ook andersom redeneren: kennis verhoogt je waarderingsvermogen. Maar hoe dan ook: de waardering (interpretatie) van de pure beleving wordt altijd beïnvloed door vele factoren. Een professional weet -en gebruikt- dat gegeven.
Op en top professional Gelukkig wist het publiek niet dat de Voetbal International op de lessenaar lag bij een van de orkestleden. En dat wéét die instrumentalist: hij is immers een professional. Hij staat garant voor wat hij speelt en dat is technisch van absolute topkwaliteit. Maar diezelfde Matthäus heeft hij die maand al 28 keer gespeeld, dus schakelt hij heel soepel tussen de momenten dat hij moet presteren en even niets te doen heeft. Het is immers zijn werk. Hij houdt van zijn vak, dat kun je horen als hij speelt, maar na vijftien jaar 28 keer hetzelfde stuk te hebben gespeeld is de passie veranderd en wordt het toch gewoon werk.
Het beeld dat de gemiddelde luisteraar bij musici heeft is dat ze met liefde aan het musiceren zijn: de liefde aan het bedrijven zijn. En meestal is dat ook zo, want als een musicus zich écht helemaal open stelt voor de muziek die gespeeld wordt, dan zindert het. Interessant is dan de vraag of het artistieke niveau altijd bepalend is voor de diepgang van de emotie die de musicus en het publiek beleeft. Zou die luisteraar nog steeds die liefde ervaren met flitsen van Voetbal International vlak vóór en direct na “Blute nur”?
Tussen de oren Liefhebben. In het Nederlands een woord van Germaanse afkomst en nauw verbonden aan “Liebe” en “Love”. De Latijnse oorsprong is “Amare” en degene die liefheeft is in het Latijn een “Amator”. Italiaans, Spaans en Frans zijn sterk verwant aan het Latijn. Diezelfde liefhebber heet in het Frans dan ook “Amateur” die “Je t’aime!” zegt tegen zijn of haar geliefde. De amateur!
Pas veel later ben ik mij gaan realiseren wat het verschil maakt als je afhankelijk bent van muziek omdat je brood op de plank moet hebben, of dat je het geluk hebt om los te staan van die broodnodige beloning. Of sterker nog: er voor betaalt omdat je zo ontzettend graag muziek wil maken. In beide gevallen wordt muziek gemaakt. Kennis maakt je in staat om het technisch te kunnen waarderen. Maar echte liefde is een emotie die verder gaat en lang niet altijd gegarandeerd wordt door technische perfectie. Kwaliteit zit als normering immers tussen de oren, intentie in het hart.
Toen dat tot me doordrong werd ik definitief verliefd op het amateurkoor, omdat je als dirigent van amateurkoren per definitie een groep mensen tegenover je hebt die midden in hun liefde staan, helemaal klaar om te beminnen, de liefde te bedrijven. Geen sex: dat is heel wat anders. Liefde. Amateurs dus.
‘liefhebber’Ontleend aan Frans amateur ‘vriend, minnaar’ [1488; Rey], later, onder invloed van Italiaans amatore, alleen ‘kunstliefhebber’ [1762; Rey], ontleend aan Latijn amātor ‘minnaar, liefhebber’, nomen agentis bij amāre ‘liefhebben’.
Voor FAUST 2016 is GO! Opera op zoek naar een vierde regio op basis van hechte samenwerking met een regionale dirigent of repetitor, vocal coach en regisseur die het project in hun eigen regio onder hun hoede willen nemen. Of met een bestaande lokale/regionale projectkoor of (opera)vereniging. Dit vormt een spannende nieuwe laag in het concept zoals GO! Opera haar producties wil uitrollen, om op deze manier toe te kunnen werken naar zo’n 8 regionale producties per jaar.
GO! Opera brengt eigen operaproducties waarin het koor een belangrijke hoofdrol vervult. Iedere producties krijgt een looptijd van 2 jaar en wordt ontwikkelt op basis van opera pastiche (zie ook www.GoOpera.nl). FAUST, de productie van 2015, krijgt daarom in 2016 een reprise, terwijl in datzelfde jaar het artistieke team de nieuwe productie voor 2017 gaat voorbereiden.
De pilotprojecten van GO! Opera in september 2015 zijn bijzonder succesvol verlopen. In de regio’s Zuidwest-Friesland en Het Gooi zijn twee volledig uitverkochte voorstellingen met bijzonder veel enthousiasme ontvangen. Veel zangers uit beide regionale projectkoren hebben ook bij de andere regio meegezongen, waardoor in beide producties een krachtig en groot operakoor centraal stond. Door de vaste uitwerkingen in regie en muzikale interpretaties verliep deze uitwisseling van extra koorleden vlekkeloos.
Er zijn prachtige samenwerkingen tussen de regio’s onderling gerealiseerd en de brug tussen amateurs en professionals heeft een stevig fundament gekregen. Het concept werkt fantastisch, daarom heeft Stichting Amateurkoor / GO! Opera na een intensieve serie van zes evaluaties besloten om het komende jaar verder uit te bouwen naar vier regio’s. Een stap die wederom boordevol pilots zit!
Wie leidt FAUST 2016 in de vierde regio?
In 2016 keert Faust daarom wederom in Zuidwest-Friesland en Het Gooi terug. In Zuidwest-Friesland op dezelfde lokatie, maar in Het Gooi op een nieuwe plek. Daarnaast worden twee nieuwe regio’s opgestart, waaronder in ieder geval Noord-Holland-Noord onder eigen beheer wordt opgezet. Het projectkoor in de vierde regio komt echter onder leiding van een nieuwe dirigent/repetitor, vocal coach en regisseur uit de eigen regio te staan, al dan niet in samenwerking met een bestaand (project)koor of (opera)vereniging.
Ben je geïnteresseerd om deze nieuwe formule in grootschalige koorproject ook in jouw regio neer te zetten, neem dan zo spoedig mogelijk contact met ons op om de mogelijkheden daarvoor te bespreken!
Social media zijn nog lang niet op zijn retour. Sterker nog: het aantal individuen op social media groeit nog altijd en daarom zijn ook de meeste culturele organisaties op social media terug te vinden. Ook amateurkoren vindt je hier in toenemende mate, logisch want met alleen al meer dan 9,5 miljoen mensen actief op Facebook in Nederland zit dat nieuwe koorlid of je publiek voor het komende concert bijna zeker ook op dat internet. Maar een post vanuit je Facebookpagina is al snel een schot hagel op het wereldwijde web. Toch?
De meeste koren hebben tegenwoordig naast een eigen website ook een pagina op Facebook. En soms zelfs een Twitteraccount of Youtube-kanaal. Maar dan ben je er niet. Want je publiek is daar ergens, maar hoe bereik je ze? Wat publiceer je en hoe zorg je dat jouw informatie gedeeld wordt? Op Facebook zijn talloze pagina’s gericht op het zingen in een koor, maar meestal deze pagina’s zijn bijna altijd gericht op een landelijk publiek. Je weet dus van te voren dat 98% van die groepsleden niet geïnteresseerd is in jouw concertaankondiging. Het is schieten hagel.
30 Regionale focusgroepen voor koren op Facebook Daarom heeft Stichting Amateurkoor onlangs 30 Facebook groepen heeft gelanceerd met een regionale focus. Gewoon om koorzangers, besturen en dirigenten een platform te bieden die wél gericht is op een haalbare doelgroep. In 3 weken tijd hebben zich er al meer dan 1.500 koorzangers op aangemeld. Natuurlijk, verdeeld over heel Nederland, maar het toont zeker de behoefte aan regionale communicatie op sociale media. Op de grootste groep, Koren in Het Gooi met een ledenaantal van maar liefst 171 directe belangstellenden, wordt dan ook al actief koorinformatie uitgewisseld!
Stichting Amateurkoor zoekt continu naar manieren om voor en door koren op lokaal en regionaal niveau een beter draagvlak te ontwikkelen. En social media zijn daarvoor in deze tijd een onmisbaar middel om te communiceren. Maar wat zijn de belangrijkste trends en ontwikkelingen in social media op dit moment? Cultuurmarketing zet de 5 relevante social media trends voor de cultuursector op een rijtje die ook voor koorverenigingen van belang zijn om te weten:
5 social media trends voor de cultuursector
1. Contentmarketing is here to stay De afgelopen jaren is contentmarketing sterk in opkomst. Bij contentmarketing draait het om het bieden van relevante en waardevolle inhoud. Dit met het doel om de doelgroep aan je te binden, waarna deze uiteindelijk ook tot conversie (zoals het kopen van een ticket) over zal gaan. Een mediamerk als VICE past dit bijvoorbeeld goed toe en ziet de bezoekersaantallen en engagement daardoor sterk stijgen.
Storytelling, het vertellen van het inhoudelijke verhaal van je organisatie of culturele product, gaat hand in hand met contentmarketing. Dit gegeven kunnen culturele instellingen goed toepassen, cultuur draait immers om het vertellen van verhalen. Om er voor te zorgen dat zoveel mogelijk mensen je verhaal of boodschap leren kennen, moet je zorgen dat je content tastbaar is en dat je doelgroep die content wil én kan delen. Zo bereik je niet alleen je eigen volgers, maar, ook hun vrienden.
Social media zijn perfecte kanalen voor het vertellen van deze verhalen. Bij contentmarketing via social media is het goed mogelijk om je verhaal op te breken in kleine stukken. Niet alleen Facebook is geschikt voor storytelling. Via Instagram en Pinterest kan je je verhaal op een visuele manier overbrengen. Het ene medium sluit het andere niet uit, ze vullen elkaar aan doordat ze allemaal andere unieke eigenschappen hebben. Ook bereik je via social media direct de juiste doelgroep: je volgers zijn immers al geïnteresseerd in jouw organisatie of product.
2. Visuele content is booming Visuele content zoals foto’s en video’s domineren het social medialandschap. En dat is niet gek, want posts met visuele content wordt tot wel 94% meer bekeken. Deze berichten worden ook vaker gedeeld, video’s worden tot wel 12 keer vaker gedeeld dan tekstberichten. Een filmpje plaatsen, mits het relevante en aansprekende informatie bevat, kan dus een positief effect hebben op het bereik van je organisatie.
Facebook speelt filmpjes in het nieuwsoverzicht op je tijdlijn tegenwoordig automatisch af. Een handige zet, want uit onderzoek van Facebook zelf blijkt dat automatisch afgespeelde video’s 10% vaker worden bekeken, geliked, gedeeld of voorzien van commentaar. Kortom: visuele content zorgt voor fors meer engagement.
3. Toename in betaalde advertenties Een gemiddelde Facebook-post van een bekend merk bereikt maar 2% van zijn publiek. Dit komt door de edgerank, een filter van Facebook om iedere gebruiker nieuws te bieden dat voor hem of haar relevant is. Een laag organisch bereik kan aanleiding vormen voor het plaatsen van betaalde online advertenties. Als je er als marketeer zeker van wilt zijn dat je content de doelgroep bereikt, is betalen inmiddels bijna onontkoombaar.
Uit onderzoek van Invesp blijkt dat ruim 90% van de marketeers betaalt voor advertenties op Facebook. LinkedIn staat op nummer twee en Twitter staat op de derde plek als het gaat om de meest gebruikte social media om op te adverteren. Ook Instagram heeft inmiddels opties om te adverteren, onder andere door middel van foto’s en filmpjes van maximaal 30 seconden.
4. Meer aandacht voor Snapchat, Instagram en Pinterest Video’s en afbeeldingen worden niet alleen op Facebook en YouTube geplaatst. Sterk groeiende sociale media die draaien om visuele content, zoals Instagram, Pinterest en Snapchat, nemen sterk in populariteit toe. Van al deze drie platforms een voorbeeld hoe culturele organisaties zich hierop profileren:
Museum razend populair op Snapchat Snapchat is het medium dat de laatste tijd aan populariteit toeneemt, waarmee foto’s en filmpjes enkele seconden kunnen worden bekeken en daarna direct verdwijnen. De gebruikers van dit platform zijn in vergelijking met andere social media jong: de gemiddelde leeftijd ligt tussen de 13 en 34 jaar. Sinds kort zijn ook bedrijven actief op Snapchat.
Aandacht vragen via foto’s op Instagram Instagram, een medium dat draait om het uploaden, taggen en delen van foto’s en video’s, is erg populair onder jongeren onder de twintig jaar. Via Instagram kun je gemakkelijk je ‘community culture’ tonen: zo laat je zien waar jouw bedrijf voor staat. Maar je kan ook visuele content posten om aandacht te genereren voor een evenement.
Pinterest: jouw organisatie zichtbaar door pins en clicks Pinterest draait simpel gezegd om het selecteren van je eigen afbeeldingen, die je vervolgens op je eigen prikbord kunt hangen (pinnen). Dit leidt automatisch tot veel clicks – een pin wordt veel vaker opnieuw gepind dan een tweet wordt geretweet. En een pin blijft veel langer zichtbaar dan bijvoorbeeld een post op Facebook. Pinterest levert dus een relatief groot bereik op.
Pinterest heeft volgens Newcom Research & Consultancy 1,6 miljoen gebruikers in Nederland, wat nog niet zo veel is in verhouding tot Facebook (9,4 miljoen) en Instagram (3,8 miljoen). Maar het wint wel aan populariteit – het afgelopen jaar is het aantal gebruikers in Nederland verdubbeld.
Kortom: gebruik verschillende (nieuwe) sociale media om verschillende doelgroepen te bedienen. Post bijvoorbeeld content op Facebook en een aangepaste versie voor de jongere generatie op Snapchat of Instagram.
5. Aankopen via telefoon Steeds meer sociale media komen met een koopknop: een knop waarmee direct vanuit de website of app een aankoop gedaan kan worden. Facebook heeft al een tijdje zo’n knop in gebruik en sinds september gebruiken Twitter, Instagram en Pinterest deze functie ook in Nederland. Op deze manier bied je het publiek een ander kanaal om bijvoorbeeld een ticket te kopen. En het moedigt spontane aankoop aan. Gezien de knop pas recent geïntroduceerd is en de implementatie nog nadelen met zich meebrengt, is het gebruik nog niet hoog. Maar dit gaat de komende jaren waarschijnlijk wel groeien.
In Nederland zingen volgens Europees onderzoek meer dan 1,7 miljoen (!) mensen in naar schatting ruim 20.000 koren. Zingen in een koor is daarmee verreweg de populairste vorm van vrijetijdsbestedingen in Nederland. Tel daarbij op het aantal mensen dat een van de de ontelbare uitvoeringen met enige regelmaat bezoekt en je begint je te realiseren dat het amateurkoor een grotere basis voor draagvlak in de samenleving heeft dan voetbal, om maar eens iets te noemen.
Maar waarom is voetbal zoveel vaker op radio en televisie en in de media aanwezig dan koormuziek?
Stichting Amateurkoor is een non-profit organisatie, opgericht in 2011 vanuit het inzicht dat de samenwerking in de koorwereld veel te wensen over laat, vooral op regionaal niveau. Hoe zou het het draagvlak voor het amateurkoor er uitzien als de amateurkoorwereld zich zou dúrven (!) profileren zoals de voetbalwereld dat doet?
Naar binnen gericht en niet goed weten hoe je naar buiten treed. Het kenmerkt veel amateurkoren. Mede daarom is het niet verwonderlijk dat heel veel koren moeite hebben om zich staande te houden. Het ledenbestand is door grote maatschappelijke veranderingen voor veel verenigingen steeds lastiger op peil te houden. Subsidies nemen af en de zaal is bij uitvoeringen vaak alleen met heel veel moeite vol te krijgen, waardoor de financiële basis verzwakt. Een vicieuze cirkel waar moeilijk uit te breken is, tenzij…
Een voorbeeld: organiseer een concert met 3 koren uit de eigen regio: je hebt per koor een derde van de kosten, je hoeft maar een derde van het programma te vernieuwen (!) en vanuit de aanhang kun je terugvallen op drie keer zoveel publiek. Bovendien hebt je bij je eigen optreden de échte koorliefhebbers vanuit de andere twee koren in de zaal. Succes verzekerd: zo simpel kan het zijn.
BRUGGEN SLAAN Maar voor échte oplossingen die de amateurkoorwereld klaar stoomt voor de toekomst zullen we verder moeten kijken. We moeten bruggen slaan met professionele koren. Beleidsmatig en gestructureerd samenwerkingen stimuleren. Verenigingsbesturen met elkaar in contact te brengen om van elkaar te leren. Dirigenten vanuit hun eigen invalshoek met elkaar rond de tafel brengen en inspirerende, nieuwe invalshoeken voor samenwerkingen op gang te brengen.
In 2011 zijn we in Het Gooi begonnen om hier ervaring op te doen. En het werkt. Met zo’n 90 vrijwilligers afkomstig uit de samenwerkende koren -en hun aanhang- organiseren we korenfestivals (40 koren), bestuursbijeenkomsten (44 koren), focusweken (32 koren) gericht op ledenwerving en workshops in samenwerking met onder meer het Groot Omroepkoor. Inmiddels weten koren en dirigenten elkaar steeds beter te vinden. Er ontstaan daadwerkelijk samenwerkingsconcerten van twee of drie koren.
NIEUWE VRIENDSCHAPPEN Vanuit die basis is nu ook een samenwerking tussen regio’s tot stand gebracht met GO! Opera. In september 2015 is een zeer succesvolle pilot afgerond de regio’s Het Gooi en Zuidwest Friesland een gezamenlijke operaproductie hebben gerealiseerd. Er ontstonden grote projectkoren in beide regio’s die met een professioneel orkest en dito solisten op een een mooi niveau konden presteren. De twee uitvoeringen waren met 1.300 bezoekers volledig uitverkocht. Er zijn nieuwe vriendschapen ontstaan. Maar vanuit de eigen ervaring hebben meerdere deelnemers uit beide regio’s voor de eerste keer een kaartje gekocht voor een uitvoering bij De Nationale Opera, omdat ze zich nu pas écht realiseerden hoe leuk opera is.
Onbekend maakt onbemind. En daar zit ook het belang van de professionele koorwereld in Nederland. Met koren die bij de absolute wereldtop behoren en toch hebben die moeite om hun zalen gevuld te krijgen. Een bizar gegeven als je de getallen uit het begin van dit stuk nog even terughaalt.
Er is dus nog heel veel te doen. Na vijf jaren van pilots wil Stichting Amateurkoor nu graag verder kijken. Nieuwe regio’s helpen en veel, heel veel bruggen slaan. Ons credo voor deze grote uitdaging dan ook onveranderd:
‘Samen Zingen is Samenwerken’. Doet u mee? Roy Voogd Stichting Amateurkoor
